donderdag 7 december 2023 /

Kunnen verhalen uit het verleden ons inspireren om onze democratie te verbeteren?

Changing Democracies

In de wetenschap dat democratie nooit af is en altijd blijft veranderen onderzoeken we met 'Changing Democracies' hoe deze veranderingen eruit zagen en zien, wat we daarvan kunnen leren en hoe we in de toekomst ervoor kunnen zorgen dat veranderingen ten goede en niet ten kwade zullen zijn.


Als het niet goed gaat, verwachten mensen dat alle verandering een verbetering is maar de geschiedenis leert ons dat dit niet altijd zo is en we eigenlijk op een dun koord dansen waarbij belangrijke waarden zomaar weg kunnen vallen als we niet opletten en onze stem aan de verkeerde machthebbers geven.


Deze veranderingen onderzoeken we aan de hand van persoonlijke verhalen van dertig Europeanen die zelf zo'n verandering hebben meegemaakt, zoals de overgang van een dictatuur naar een democratische samenleving maar ook nieuwkomers die vluchtte naar Europa uit een land waar zij onderdrukt werden. De landen in Europa zijn democratische rechtsstaten, waar alle burgers in theorie voor de wet gelijk zijn. De praktijk is weerbarstiger. De 30 verhalen geven inzicht in deze tegenstelling ervaren wordt, ook in vergelijking met hoe het anders kan.


Changing Democracies is een samenwerking partners uit tien verschillende landen: Evens Foundation (Belgium) EuroClio (Netherlands), Autres Directions (Netherlands); Association of History Educators Greece (Greece); Borderland Foundation (Poland); Escola de Cultura de Pau (Spain); Flemish Peace Institute (Belgium); In Media Res (Netherlands); Institute of Research in Art, Design and Society, University of Porto (Portugal); Museum of Slavonia (Croatia); Mediawise Society (Romania); Open Lithuania Foundation (Lithuania)


Alle partners organiseren lokale activiteiten waarin de verhalen gebruikt worden om de onderwerpen verder te onderzoeken met specialisten en publiek. In een interactieve website en een reizende installatie voor een algemeen publiek presenteren we de resultaten en betrekken we het publiek om hen actief deelnemer te maken van de ontwikkeling van onze democratie.

 

Het Europese traject
Samen met onze partners onderzoeken we aan de hand van verhalen (getuigenissen) van mensen die in een niet-democratische samenleving of situatie leefden hoe wij er nu voor kunnen zorgen dat we de verworven democratische waarden en de daarbij horende vrijheid niet verliezen en waar nodig opnieuw definiëren.


Veel Europese landen waren niet eens zo lang geleden nog een autocratie, maar door onder andere door revoluties en het overlijden van dictators, veranderde dat. In België en Nederland richten we ons op ‘nieuwkomers’ - uit een niet-democratie, die ons ook een spiegel voor kunnen houden. Dit kan ook ons koloniaal verleden zijn waarin democratische waarden ver te zoeken waren.


Elke partner heeft verschillende mensen in hun land gevonden die relevant persoonlijke verhalen hebben. Daarvan zullen er drie personen geïnterviewd en opgenomen op video worden voor het project. De 30 opnames worden verwerkt in de interactieve website, gebruikt tijdens de lokale evenementen en verwerkt in een documentaire.


Naast de opnamen en de lokale activiteiten maken we een reizende installatie die langs alle partnerlanden zal reizen. De reizende installatie heeft als doel om bezoekers te betrekken bij het democratische proces. Hen actief onderdeel te laten worden van de installatie door ze te inspireren met fragmenten uit de verhalen van de geïnterviewden en hen inzicht te geven in welke fundamentele rechten tot hun beschikking staan om deel te nemen aan de maatschappij en deze te veranderen. De installatie zal resultaten uit het project (de verhalen) verbinden met een actieve ervaring waaraan bezoekers zelf mee kunnen doen.

 

Binnen het project ook onderzoek gedaan naar hoe jongeren betekenis geven aan het begrip 'democratie'. De centrale onderzoeksvragen gaan over hoe mondelinge geschiedenis (oral history) een rol kan spelen in dit proces. In Nederland richt het onderzoek zich op docenten die samen aan de hand van de verhalen een creatieve werkvorm ontwikkelen voor leerlingen.

 

De Nederlandse activiteiten

In oktober 2024 (tijdens de maand van de Geschiedenis) organiseren we in Rozet in Arnhem een evenement waarin we de films presenteren, sprekers uitnodigen en vooral bezoekers zelf mee laten doen aan het experiment.

 

Samenwerking met de Hogeschool Arnhem Nijmgen

In Samenwerking met de Hogeschool Arnem Nijmegen (HAN) werken we aan een ontwikkelproject voor waarin we samen met docenten, docenten-in-opleiding en leerlingen op zoek gaan naar een geschikte vorm om deze verhalen in de klas te gebruiken en hier een creatieve werkvorm voor te vinden waarin leerlingen geactiveerd worden om deel te nemen aan het democratische proces.
Hierbij vormen de getuigenissen het uitgangspunt om het onderwerp in de klas te introduceren.